Pedro Kabral – čovek koji je otkrio Brazil

Portugal je još uvek slavio uspeh Vaska da Game, koji se 1499. godine vratio u Lisabon nakon epohalnog puta u Indiju oko Rta dobre nade, kada je kralj Manuel I počeo da priprema još jedno putovanje. Novi put u Indiju uspostavio bi jake trgovačke odnose, a Portugal bi postao vodeća evropska zemlja. Kralj je za nosioca ekspedicije postavio mladog plemića Pedra Kabrala.

Plan je bio da flota plovi novootkrivenim putem u daleku Indiju, zemlju koja je obezbeđivala slavu i bogatstvo svakom ko kroči na njeno tlo. Ploveći nekoliko nedelja, oluja je primorala posadu da skrene s kursa, a odlučni Kabral se uputio na jugozapad, ploveći duboko u Atlantik. Posle više od mesec dana od polaska, ekspedicija se 22. aprila iskrcala na nepoznato kopno. Kabral je bio ubeđen da je u pitanju bilo samo ostrvo, ali je uvideo da je u pitanju velika teritorija. Mesto gde su se iskrcali nazvali su Porto Seguro ili „sigurna luka“, a zemlja koju su otkrili bio je Brazil.

U zapisima sa putovanja navodi se da je odmah došlo do susreta sa starosedeocima. To je bio nomadski narod, poreklom iz plemena Tupi, kojima kanibalizam nije bio stran, ali su prihvatili zalutale došljake.

Kabralovo otkriće pokreće vekovima niz pitanja. Nakon ranjih velikih otkrića znalo se da postoji još neotkrivenih teritorija. Tako se nikada sa sigurnošću nije odgovorilo da li je ovo otkriće bilo slučajno ili zapravo isplanirano. Postoje tvdnje da se nešto ranije na obalu Brazila iskrcao jedan Španac, ali da tu oblast nije mogao da prisvoji zbog sporazuma u Tordesiljasu. Prema tom sporazumu (1494) papa je podelio Novi svet imeđu dve zemlje sa Pirinejskog poluostrva, Španije i Portugala, a teritorija na kojoj se nalazi Brazil pripadala je Portugalcima. Kabral je zaključio da se kopno nalazi istočno od linije iz Tordesiljasa, pa je novoj zemlji dao naziv Ostrvo pravog krsta (Ilha de Vera Cruz).

Moreplovci su se na ovom kopnu zadržali sve do maja, kada su nastavili put do Indije. Ploveći oko Afrike otkriven je Madagaskar, ali je i nestalo nekoliko brodova. Najveće gubitke Kabralova posada pretrpela je zapadajući u sukob sa arapskim trgovcima, a trgovački sporazumi se sklapaju tek početkom naredne godine.

Kabral se vratio u Portugal 21. jula 1501. godine. Od ukupno 13 brodova, pet se vratilo sa posadom, dva broda su bila prazna, a šest nikada nije pronađeno. U novoj ekspediciji, koju je predvodio Amerigo Vespuči, potvrđeno je da se Kabral tog 22. aprila iskrcao na novu zemlju koja kasnije postaje poznata kao Brazil.

Od slave koja mu je bila obećana, Kabral nije dobio gotovo ništa. Iz nepoznatih razloga izgubio je podršku kralja, a zatim se povukao u ilegalu, prepuštajući drugim moreplovcima da menjaju mape sveta. Umro je pod nerazjašnjenim okolnostima 1520. godine.

Brazil je bio portugalska kolonija sve do 19. veka kada dobija nezavisnost. Ovu zemlju prvo su naselili upravo Portugalci u 16. veku, dok su u narednom veku naselja podigli Francuzi i Holanđani. Glavni grad od 1673. godine bio je Rio de Žaneiro, a ovaj status Brazilija preuzima u 20. veku.

O životu Pedra Kabrala malo se zna. U rodnom Portugalu ostao je u senci svog rivala Vaska da Game, dok u Brazilu važi za nacionalnog heroja. Njegov lik nalazi se na kovanicama od jednog sentava. Prvobitno je bio sahranjen u Portugalu, ali je na želju Brazilaca njegova urna preneta 1903. godine u Rio de Žaneiro.

Iako njegovo otkriće pokreće niz istorijskih pitanja, iako je ostao u pozadini drugih istraživača, Pedro Alvares Kabral ostaće upamćen kao prvi moreplovac koji je dotakao četiri kontinenta i kao vođa ekspedicije koja je ujedinila Evropu, Afriku, Ameriku i Aziju.